ახალი ამბები
ახალქალაქში სავარაუდოდ 984 წლით დათარიღებული წარწერა აღმოაჩინეს, სადაც ბაგრატ კურაპალატია ნახსენები
„კვლევითი ცენტრის“ ექსპედიციის
წევრებმა, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ აგანაში, სომხური თემის
XIX საუკუნის ეკლესიაში, აღმოაჩინეს
სავარაუდოდ 984 წლით დათარიღებული
ქვა, რომელზეც ქართული ხუთსტრიქონიანი წარწერაა დატანილი. ტექსტში
ნახსენებია ბაგრატ კურაპალატი და იოანე ნათლისმცემელი. X საუკუნის
ქვა, ტაძრის აღმოსავლეთ ნაწილშია განთავსებული.
"ეს არის ჩვენი ექსპედიციის მნიშვნელოვანი
მონაპოვარი", – აცხადებენ ექსპედიციის წარმომადგენლები.
„კვლევის ცენტრის“ მკვლევრის და ექსპედიციის წევრის, ანა იმედაშვილის
თქმით, აღმოჩენილი ქვაზე, ამ ეტაპზე სამი მინიშნება შეიძლება
გამოიკვეთოს.
„საკმაოდ ვრცელი ხუთ სტრიქონიანი წარწერაა, როგორც ჩანს
ძალიან ძვირფასი. საკმაოდ რთულად დასამუშავებელია. ჩვენი პალეოგრაფი,
ნიკოლოზ ჟღენტი უკვე მუშაობს წარწერაზე. ამას სჭირდება ჯერ წაკითხვა
და მერე გაანალიზება, თუმცა პირველადი შეფასებით შეგვიძლია ვთქვათ,
რომ წარწერაში იხსენიება ბაგრატ მესამე კურაპალატი, ასევე იოანე
ნათლისმცემელი, ასევე ამოვიკითხეთ თარიღი 984, რომელიც შესაძლოა,
სავარაუდო იყოს წარწერის შესრულების თარიღი, ან ტაძრის აგების ჯერ არ
ვიცით“,– ამბობს „სამხრეთის კარიბჭესთან“ ანა
იმედაშვილი.
მისივე თქმით წარწერა არ არის სრული და მას აკლია ქვის ფრაგმენტი.
„სავარაუდოდ ეს უნდა ყოფილიყო შუა საუკუნეების, ამ ჟამად
დანგრეული ეკლესიის კარის თავის ქვა. იმიტომ, რომ ქვა არის საკმაოდ
დიდი ზომის, სქელი და წრიული ორნამენტით გაფორმებული. წარწერა არ არის
სრული და მას აკლია ქვის ფრაგმენტი სხვა ქვის ნაწილზეც გრძელდებოდა,
რომელიც დაკარგულია, ან შეიძლება მანდვეა სადმე, მაგრამ ეგ არ
ვიცით“,– თქვა მან.
ქართული წარწერით აღმოჩენილი ქვა, მიკვლეულია სომხურ ტაძარში.
„რაც შეეხება ეკლესიას, ეს გახლავთ 19–ე საუკუნეში აგებული
სომხური თემის ეკლესია, რომელიც ახლა არის ძალიან მძიმე
მდგომარეობაში. როგორც ჩანს (გადაიჭრით არ შეგვიძლია ვთქვათ ) სომხური
თემის დასახლების პერიოდში, შუა საუკუნეების მართლმადიდებლური ტაძარი
დანგრეული უნდა ყოფილიყო და შესაძლოა ტაძრის მშენებლობისას ის ქვები
გამოიყენეს მეორადი გამოყენებით, ეს არის ყველაზე მიახლოებული ვერსია.
და ეს ქვაც მოათავსეს საკურთხევლის წინ. ასე ვთქვათ ტაძრის ცენტრალურ
ნაწილში. საკურთხევლის გასამიჯნად. სხვათა შორის, მოგვიანებით, ან იმ
პერიოდშ,ი ტაძარი არის შელესილი და შესაბამისად წარწერაც დაფარული
იყო“,– აცხადებს ანა.
მისივე თქმით, სომხურ ტაძარს აქვს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის
სტატუსი, შესაბამისად სააგენტომ უნდა გადაწყვიტოს სად განათავსებენ
ქართულ წარწერებიან ქვას.
„ჩვენ მივაკვლიეთ წარწერას, გავაკეთეთ პალეოგრაფიული ასლი,
დეტალური ფოტოფიქსაცია და გავასაჯაროვეთ ინფორმაცია, თავად ამ სომხური
თემის ეკლესიას აქვს ძეგლის სტატუსი. შესაბამისად, ძეგლთა დაცვის
სააგენტომ უნდა გადაწყვიტოს წარწერა დატოვოს ტაძარში, თუ მუზეუმში
გადაიტანოს და როგორ დაიცვას კულტურული მემკვიდრეობის
ძეგლი“,– ამბობს ანა იმედაშვილი.
მისივე თქმით, ყველა არტეფაქტი რჩება ადგილზე , რაც შეეხება ტაძარს,
იქიდან გამომიდინარე, რომ სოფელში არ არსებობს მოქმედი ტაძარი,
მოსახლეობს სურს მისი რესტავრაცია.
„მოსახლეობას ძალიან უნდა ძეგლის აღდგენა, რადგან სოფელს
ეკლესია არ აქვს. გვითხრეს, რომ მიმართეს კულტურის
სამინისტროსაც“,– თქვა ანამ.
წყარო: სამხრეთის კარიბჭე
გააზიარეთ :