მსოფლიო მოსახლეობა ბერდება - გაეროს ანგარიში
მსოფლიოს მოსახლეობა პიკს 2080-იანი
წლების შუა პერიოდში მიაღწევს.
ამის შესახებ გაეროს უახლეს
ანგარიშში წერია. ანგარიშის მიხედვით, 2024 წელს 8,2 მლრდ ადამიანიდან
მომდევნო 60 წლის განმავლობაში ეს რიცხვი 10,3 მლრდ იქნება. 2100 წელს
კი, მსოფლიოს მოსახლეობის რაოდენობა, სავარაუდოდ, 6%-ით ანუ 700
მლნ-ით ნაკლები იქნება, ვიდრე ათი წლის წინ იყო მოსალოდნელი.
”ბოლო წლებში დემოგრაფიული ლანდშაფტი მნიშვნელოვნად განვითარდა” -
განაცხადა გაეროს გენერალური მდივნის მოადგილემ ეკონომიკურ და
სოციალურ საკითხებში, ლი ჯუნხუამ. „ზოგიერთ ქვეყანაში შობადობა ახლა
უფრო დაბალია, ვიდრე ადრე იყო მოსალოდნელი და ჩვენ ასევე ვხედავთ
ოდნავ უფრო სწრაფ შემცირებას ზოგიერთ მაღალნაყოფიერ რეგიონში“.
მოსახლეობის ადრეული პიკი განპირობებულია რამდენიმე ფაქტორით, მათ
შორის შობადობის დაბალი დონე მსოფლიოს ზოგიერთ დიდ ქვეყანაში,
განსაკუთრებით ჩინეთში. გლობალურად, ქალებს ერთი შვილით ნაკლები
ჰყავთ, ვიდრე 1990 წელს. ანგარიშში წერია, რომ ყველა ქვეყნის და
რეგიონის თითქმის მეხუთედს, მათ შორის ჩინეთს, იტალიას, კორეის
რესპუბლიკას და ესპანეთს, ახლა "ულტრა დაბალი" ნაყოფიერება აქვს.
2024 წლის მდგომარეობით, მოსახლეობის რაოდენობამ პიკს მიაღწია 63
ქვეყანაში და რაიონში, მათ შორის ჩინეთში, გერმანიაში, იაპონიასა და
რუსეთში. ამ ჯგუფის მთლიანი მოსახლეობის პროგნოზი 14%-ით შემცირდება
მომდევნო ოცდაათი წლის განმავლობაში. კიდევ 48 ქვეყანასა და რაიონში,
მათ შორის ბრაზილიაში, ირანის ისლამურ რესპუბლიკაში, თურქეთსა და
ვიეტნამში, მოსახლეობის რაოდენობა პიკს 2025-2054 წლებში მიაღწევს.
ამერიკის მოსახლეობა, სავარაუდოდ, 2054 წლისთვის გაიზრდება და,
პოტენციურად, პიკს საუკუნის მეორე ნახევარში ან მოგვიანებით
მიაღწევს.
2024-დან 2054 წლამდე მოსახლეობის რაოდენობის გაორმაგებას
პროგნოზირებენ ანგოლაში, ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში, კონგოს
დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ნიგერსა და სომალიში.
ადრეული ორსულობა კვლავ გამოწვევად რჩება, განსაკუთრებით დაბალი
შემოსავლის მქონე ქვეყნებში. 2024 წელს 4,7 მილიონი ბავშვი, ანუ 3,5%
მთელს მსოფლიოში, 18 წლამდე დედებმა გააჩინეს. მათგან დაახლოებით 340
000 15 წლამდე ასაკის ბავშვებმა გააჩინეს, რასაც სერიოზული შედეგები
მოჰყვა ორივეს ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაზე.
2070-იანი წლების ბოლოსთვის პროგნოზირებენ, რომ 65 წელზე უფროსი
ასაკის ადამიანთა რიცხვი გადააჭარბებს ბავშვების რაოდენობას (18
წლამდე), ხოლო 80 წლის და მეტი ასაკის ადამიანების რაოდენობა უფრო
მეტი იქნება, ვიდრე ჩვილების რაოდენობა.
2030-იანი წლების შუა პერიოდისთვის იმ ქვეყნებშიც კი, რომლებიც ჯერ
კიდევ სწრაფად იზრდებიან და ჰყავთ შედარებით ახალგაზრდა მოსახლეობა,
მოსალოდნელია, რომ მომდევნო 30 წლის განმავლობაში 65 წელზე უფროსი
ასაკის ადამიანთა რიცხვი გაიზრდება.