რას ნიშნავს პროპორციული არჩევნები?
2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე
50 დღეა დარჩენილი. საქართველოს ისტორიაში პირველად, ეს არჩევნები
სრულად პროპორციული წესით ჩატარდება.
პროპორციული სისტემა ასეთია - პოლიტიკური პარტიები იღებენ არჩევნებში მიღებული ხმების წილის პროპორციულ მანდატებს.
აქამდე პარლამენტარების ნაწილს პროპორციული წესით, ნაწილს კი - მაჟორიტარული წესით ვირჩევდით.
„Ქართულმა ოცნებამ“ 2024 წლის არჩევნებზე საკუთარი პარტიისთვის მაჟორიტარების ნაცვლად „დელეგატის“ ცნება შემოიღო, თუმცა ეს არ ცვლის მთავარს: პოლიტიკურ პარტიებს ამა თუ იმ ოლქში მაჟორიტარი კანდიდატები აღარ ეყოლებათ და ამომრჩეველი ხმას მხოლოდ პარტიულ სიებს მისცემს, სადაც პოლიტიკოსები რიგითობის მიხედვით იქნებიან ჩაწერილი - სიაში ყველას თავისი ნომერი ექნება.
შედეგების გამოცხადების შემდეგ, რამდენ მანდატსაც პარტია მიიღებს, სიიდანაც შესაბამისი რაოდენობის კანდიდატს შეიყვანს პარლამენტში.
მანდატები კი ასე გადანაწილდება: შედეგების მიღების შემდეგ, ცენტრალური საარჩევნო კომისია (ცესკო) დააჯამებს იმ პარტიების ხმებს, რომლებმაც 5%-იანი ბარიერი გადალახეს და მიღებული ხმების წილის პროპორციულად გადაანაწილებს მათზე საპარლამენტო მანდატებს.
აი, რა წერია საარჩევნო კოდექსში:
„პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად მის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება 150-ზე და იყოფა ყველა იმ პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული ხმების ჯამზე, რომლებმაც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების (არ ითვლება გაბათილებული ბიულეტენები - რ.თ.) 5 პროცენტი მაინც მიიღეს“.
ეყოლება თუ არა საქართველოს პირველი კოალიციური მთავრობა? ამ კითხვაზე პასუხი ოქტომბერში გახდება ცნობილი, მაგრამ იმის თქმა დანამდვილებით დღესვე შეიძლება, რომ სრულად პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ამის შანსს ზრდის.
წყარო: რადიო თავისუფლება
პროპორციული სისტემა ასეთია - პოლიტიკური პარტიები იღებენ არჩევნებში მიღებული ხმების წილის პროპორციულ მანდატებს.
აქამდე პარლამენტარების ნაწილს პროპორციული წესით, ნაწილს კი - მაჟორიტარული წესით ვირჩევდით.
„Ქართულმა ოცნებამ“ 2024 წლის არჩევნებზე საკუთარი პარტიისთვის მაჟორიტარების ნაცვლად „დელეგატის“ ცნება შემოიღო, თუმცა ეს არ ცვლის მთავარს: პოლიტიკურ პარტიებს ამა თუ იმ ოლქში მაჟორიტარი კანდიდატები აღარ ეყოლებათ და ამომრჩეველი ხმას მხოლოდ პარტიულ სიებს მისცემს, სადაც პოლიტიკოსები რიგითობის მიხედვით იქნებიან ჩაწერილი - სიაში ყველას თავისი ნომერი ექნება.
შედეგების გამოცხადების შემდეგ, რამდენ მანდატსაც პარტია მიიღებს, სიიდანაც შესაბამისი რაოდენობის კანდიდატს შეიყვანს პარლამენტში.
მანდატები კი ასე გადანაწილდება: შედეგების მიღების შემდეგ, ცენტრალური საარჩევნო კომისია (ცესკო) დააჯამებს იმ პარტიების ხმებს, რომლებმაც 5%-იანი ბარიერი გადალახეს და მიღებული ხმების წილის პროპორციულად გადაანაწილებს მათზე საპარლამენტო მანდატებს.
აი, რა წერია საარჩევნო კოდექსში:
„პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად მის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება 150-ზე და იყოფა ყველა იმ პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული ხმების ჯამზე, რომლებმაც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების (არ ითვლება გაბათილებული ბიულეტენები - რ.თ.) 5 პროცენტი მაინც მიიღეს“.
ეყოლება თუ არა საქართველოს პირველი კოალიციური მთავრობა? ამ კითხვაზე პასუხი ოქტომბერში გახდება ცნობილი, მაგრამ იმის თქმა დანამდვილებით დღესვე შეიძლება, რომ სრულად პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ამის შანსს ზრდის.
წყარო: რადიო თავისუფლება
