დღეს დიდი ხუთშაბათია - ვნების კვირის გამორჩეული დღე
დიდი ხუთშაბათის მსახურებაზე იესო
ქრისტეს მიერ მოწაფეთათვის ფეხთა დაბანას, საიდუმლო სერობას,
გეთსიმანიის ბაღში იესო ქრისტეს ლოცვას და იუდას მიერ მის გაცემას
ვიხსენებთ. აღესრულება ბასილი დიდის წირვა, რომელიც სერობას იმის
სამახსოვროდ უერთდება, რომ უფალმა ზიარების საიდუმლო სწორედ ამ დღეს,
სერობის ჟამს, დაადგინა.
სერობაზე „რომელთა ქერუბიმთას“ ნაცვლად იგალობება: „სერობასა
საიდუმლოსა შენისასა დღეს, ძეო ღვთისაო, ზიარებად შემიწყნარე“…
სერობაზე მართლმადიდებელი ეკლესიების მღვდელმთავრები ფერხთბანის
რიტუალს ატარებენ: როგორც მაცხოვარმა დაბანა ფეხები სერობის
დაწყებამდე თავის თორმეტ მოწაფეს, ასევე ბას ფეხებს მღვდელმთავარი
თორმეტ მღვდელმსახურს.
დიდი ხუთშაბათი იმითაცაა გამორჩეული, რომ ეს ერთადერთი დღეა მთელი
წლის განმავლობაში, როცა, საჭიროების შემთხვევაში, მირონის კურთხევა
შეიძლება (ეს მირონი მღვდელმსახურებაში მირონცხების საიდუმლოს
შესრულებისას და ტაძრების კურთხევისას გამოიყენება).
დიდი ხუთშაბათის საღამოს სრულდება დიდი პარასკევის ცისკარი, რომლის
დროსაც ე.წ. „თორმეტი სახარება“ ანუ ოთხი სახარებიდან ამოკრებილი 12
ნაწყვეტი იკითხება. მათში იესო ქრისტეს ის ვნებებია აღწერილი,
რომლებიც ჯვარცმამდე შეემთხვა, დაწყებული მოწაფეებთან მისი
უკანასკნელი საუბრიდან საიდუმლო სერობაზე, დამთავრებული მაცხოვრის
სხეულის იოსებ არიმათიელის ბაღში დაფლვით და მისი საფლავისთვის
მცველების მიჩენით. „თორმეტი სახარების“ კითხვისას მორწმუნენი
ანთებული სანთლებით ხელში დგანან, რაც ერთი მხრივ, ჩვენი მხსნელის
მიმართ მხურვალე სიყვარულის გამოხატულებაა, მეორე მხრივ კი იმის
ხსოვნა, რომ მაცხოვარს ღვთიური დიდება ვნების დროსაც არ დაუკარგავს.
ყოველი სახარების წაკითხვის შემდეგ სამრეკლოს ზარი იმდენჯერ
ჩამოჰკრავს, რიგით მერამდენე სახარებაც იკითხება.